niedziela, 30 września 2012

Преображенский рынок



W  Moskwie jest kilkadziesiąt, albo nawet kilkaset rynków. Pisałam już o delikatesowym Daniłowskim. Na Dorogomiłowskim, koło dworca Kijowskiego, podobno zaopatrują się szefowie kuchni różnych ambasad. A mnie pokazano (i to kto? jak zwykle, nie moskwianin, tylko ekspata) rynek dla ludzi, stały (bo bazarki weekendowe są na każdym osiedlu), o baaaaardzo przyzwoitych cenach, z towarem pochodzącym z Rosji albo Azji Środkowej. Wybór duży. Kilkadziesiąt gatunków pomidorów. Kapusta kiszona na kilkanaście sposobów. Winogrona wszelkich kształtów i odcieni. 

I sprzedawcy.


"Zaaajczyk! Nie przechodź obok! Dooobre ogóreczki!"
"Winogrona? Miód! Miód! To nasze, uzbeckie. Miód, powiadam wam, miód!"
"Poproszę kilo tego, dwa kilo tamtego, pół kilo owego, i żeby za wszystko wyszło mi 15 rubli!" - "Oczywiście, sto piętnaście dla szanownego Pana!".

I sklep z trutkami na gryzonie i karaluchy o wymownej nazwie "Ostatnia kolacja".


I babunie wyprzedające wynalazki z zagłębi swoich kredensów i szaf trzydrzwiowych, ładnie rozłożone na ceratkach na dojściach do rynku.

XVIII-wieczny mur, cerkiew i wieże sugerują, że niegdyś był tu klasztor, ale to nieprawda - mieściła się tu bogadelnia, czyli, khmm, dom pomocy społecznej, prowadzony przez starowierów. Obok powstał cmentarz, na początku choleryczny, potem staroobrzędowców, potem wszystkich jak leci - obecnie jedna z większych moskiewskich nekropolii.

I tak sobie współistnieją: tętniący życiem plac handlowy z miejscem pochówku tuż za czerwonym murem.

sobota, 29 września 2012

Historia

- Pamiętam Polaków z Omska. Wojna była, mnóstwo ludzi do nas ewakuowano, z Petersburga, z Moskwy, Polacy też do nas uciekali od wojny, tylko wcześniej...
- Ten, tego, oni tak niezupełnie dobrowolnie uciekali...
- Tak, ja wiem, w 39 Polskę Stalin napadł, wiem. No to może to ci wysiedleni byli, nie ewakuowani. Mały chłopak byłem, ledwo od ziemi odrosłem. Ojciec nas z miasta na wieś wywiózł, bo tam i krowa i ziemniaki własne, to i wyżyć łatwiej. Polakom pomagaliśmy, nic nie mieli. Ale i oni nam, pamiętam, czy w polu coś porobić, czy krowę oporządzić, bo przecież my z miasta, nie umieliśmy...

- Na studia wyjechałem do Leningradu. Jak to student, biedowało się na stypendium. Potem pracowałem, ale mieszkania dać nie chcieli, meldunku dać nie chcieli, to, myślę, co będę, zęby w ścianę? Rosja wielka, na oknie w Europę się nie kończy. Pojechałem na budowy komsomolskie, BAM budowałem, KamAZa... Ożeniłem się. A tu propozycja - Jakucja. Czemu nie. Najpierw miałem mnożnik 1,5, znaczy, jeśli wypłata była 20 rubli, to ja dostawałem 30. Bogato! A po dwóch latach dawali 1,7 - jak nie poczekać. Myśleliśmy, zarobimy, wrócimy do Leningradu. Ale po kolejnych dwóch latach było już 2:0 - majątek! No i tak zarabialiśmy i zarabialiśmy, aż czasy się zmieniły... nie jest nam z władzą po drodze, ale cóż - to teraz młodych sprawa.

- A młodzi... córkę mam w Moskwie. Dwie wnuczki, 9 i 11 lat, i wnuk się właśnie urodził, odważna kobieta z mojej córki. 40 lat i zdecydowała się jednak. Ale wie pani, ja się w tej Moskwie duszę, jak do nich jadę. Co innego moje przestrzenie, powietrze, tajga! Jakucja przecież też jest różna, nie pojechałem daleko na północ, choć tam przelicznik był jeszcze lepszy ;) A jakie my rzeki mamy! A lasy! Ma pani daczę? Nie? Moja córka ma, sotkę (100m2). A ja mam działkę - 15 hektarów. Bo u nas w Jakucji ziemi dużo. Nie żałują ziemi. I sarny tam są. I jelenie. I dziki. Sobole. Dobrą cenę dają za skórki w Mongolii, właśnie się dogadaliśmy z takim jednym. Dobrą cenę. Ale zmęczyłem panią, widzę. Przepraszam. Cukierka pani chce? Wasze, polskie. A może pani głodna, mam ziemniaki ugotowane i mięso. Zimne, ale smaczne, proszę się częstować...

- Wie pani... ja trzydziesty trzeci rocznik jestem. A ciągle mi się zdaje, że mam dwadzieścia lat. Przeleciało to życie, przeleciało. A przecież tyle jeszcze planów mam, tyle pomysłów. Bóg da, zrealizuję. Bóg da...

piątek, 28 września 2012

Czy byt określa świadomość...

- Ciekawe, czy ci ludzie mogą być tu szczęśliwi? - zastanawialiśmy się, mijając ponure, odrapane bloki, chyba jeszcze po rosyjskiej stronie.
- Wiesz, kiedy wybieram miejsce do życia, rozważam, czy jest szkoła, plac zabaw, park...

Szkoły z placami zabaw były najokazalszymi i najsolidniejszymi budynkami we wszystkich wiochach czy miasteczkach, które widzieliśmy. Wszystkie były piękne, murowane, z wielkimi oknami, zdawało nam się, że za duże w stosunku do potrzeb, nie wzięliśmy jednak pod uwagę faktu, że wszystkie mają internaty. Huśtawki i drabinki lśniły nowością i czystością. Dyskusja nasza o tezach Marksa i dążeniu do szczęścia wciąż rozbrzmiewała na nowo, trzeciego dnia przybierając postać już nadmiernie emocjonalną.

Kiedy zaczęliśmy niemalże rzucać się sobie do gardeł, Jedyny Rozsądny stwierdził oburzonym tonem:
- A jak z wami można w ogóle gadać, jak wy jesteście porąbane!
Już miałyśmy się śmiertelnie obrazić, kiedy Jedyny Rozsądny dodał:
- 10 września, przymrozki, a te w Mongolii pod namiotem siedzą!

Fakt. Jesteśmy porąbane.

P.S. A co do szczęścia... Brytyjka z konkurencyjnej wycieczki, którą spotkaliśmy po drodze, pytała swojej przewodniczki, asystując przy dojeniu wielbłądów, czy wg niej za 150 lat ci ludzie nadal będą żyć tak, jak do tej pory. Przewodniczka odparła poważnie:
- Żyjemy w ten sposób od XIII wieku. Kochamy to życie. Kochamy wolność, którą daje nam step. Więc nic się nie zmieni za 150 lat. 

czwartek, 27 września 2012

Po co turyście saperka?

Khmm, znaczy, ja wiedziałam, że ona będzie potrzebna. Ale raczej na zasadzie "lepiej mieć i nie potrzebować, niż potrzebować i nie mieć". W każdym razie, po zważeniu łopatki dostępnej w sieciówce turystycznej, po krótkich poszukiwaniach w turystycznym hipermarkecie, gdzie mieli tylko "Tatonkę", zdecydowanie dla mnie za drogą, i w ogóle, zleciłam zabranie saperki sile męskiej i olałam sprawę. Siła męska też sprawę olała. 
Okazało się, że dosłownie.

Łopatka bowiem służy do wykopania dołka, wbicia narzędzia nieopodal, powieszenia na trzonku papieru toaletowego, oparcia się na nim, a następnie zakopania dołka wraz z zawartością.

Co jest absolutnie niezbędne w sytuacji, kiedy:

Kibel nr 1 to normalna drewniana (nie)wygódka
Kibel nr 2 to wygódka pozbawiona drzwi, za to z dużą ilością much
Kibel nr 3 zrobiony jest z pałatki na stelażu
Kibel nr 4 zrobiony jest z trzech sztachet i ścierki

a kibel nr 5 to po prostu chałat, który narzuca się na siebie, żeby osłonić cztery litery w szczerym polu, bo drzew to w Mongolii jest raczej niewiele, a potrzeby bywają palące, jeśli ktoś nieopatrznie spróbuje lokalnej kuchni.

Albowiem ponieważ od najlepszego dania w najlepszej (bo jedynej) restauracji w prowincjonalnym miasteczku zdecydowanie lepiej smakuje chińska zupka. Czy nawet zdrowa (fuj!) liofilizowana kasza i zdrowy (fuj) liofilizowany omlet. Suszone jajko to delicje w porównaniu do "Burka zmielonego z budą", jak kolega określił zawartość mongolskich buuz (czyli poz, czyli pierogów z mięsem), tudzież gotowanego barana z makaronem bezjajecznym, zwanego tutaj rosołem, tudzież duszonego barana (z tłuszczem, ścięgnami i fragmentami kości) z ryżem, bez surówki, chyba, że klient pobiegnie do pobliskiego sklepu po rodzimego "Urbanka".

Swoją drogą to zastanawiające. W Mongolii nie ma nawet naszej Ambasady, nie mówiąc o jakichkolwiek strukturach promujących handel, a "Jutrzenka", "Urbanek", "Krakus" i "Tarczyn" - w każdym sklepie na najgorszym wygwizdowie.

środa, 26 września 2012

SMSy z podróży

Dzień Pierwszy:    Jesteśmy w Ułan Bator. Dziwnie tu, ale fajnie.
Dzień Drugi:        Wynajęliśmy UAZa i jedziemy na Gobi. Może nie być zasięgu.
Dzień Trzeci:       Sikanie pośrodku stepu na bezdrożu za kołem samochodu, z wielbłądem, który ci się gapi w cztery litery - rządzi.
Dzień Czwarty:    300 km dziennie offroadu to lepsze niż masaż i seks razem wzięte. Wiem dokładnie, gdzie mam jakie mięśnie...
Dzień Piąty:        Wieje jak w kieleckim, zimno jak w psiarni, uaz utknął w błocie, trzeci dzień butelkowana woda i bez prądu, ja chcę do domu!
Dzień Szósty:      Dojechaliśmy do cywilizacji. Prysznic!
Dzień Siódmy:    Na Gobi jest super piaskownica, a małe jaki przypominają psy pasterskie.
Dzień Ósmy:      Dziś znów przed nami 340 km. Jeździłam na wielbłądzie.
Dzień Ósmy po południu:      Zepsuł nam się samochód, ale pewnie wkrótce zadzwonię już z Rosji.


Jak widać, trzeciego dnia bezdroża przeżywaliśmy kryzys. Podobno wszyscy trzeciego dnia mają to samo. W "Spotkaniach małżeńskich" uczymy się przyglądać własnym uczuciom, i to było bardzo przydatne ćwiczenie i doświadczenie. Bo towarzyszka podróży mnie wk..irytowała. Bardzo. Choć obiektywnie nie było żadnych ku temu przyczyn (no OK, zapomniała paru przydatnych drobiazgów, ale ja też idealna nie byłam). Dopiero po głębszej analizie dotarło do mnie, że to NIE ONA MNIE irytuje, tylko JA jestem zazdrosna o kolegę, z którym byłyśmy. Gwoli jasności - to jej kolega, a nie mój, bo ja go widziałam raz w życiu, a w ogóle to my obie zaobrączkowane, a jego mężatki nie interesują. Odetchnęłam z ulgą...

Pustynia, nawet jeśli jedzie się na nią z kimś, pozwala odkryć pewne prawdy o sobie. Nie zawsze przyjemne. Okazuje się, że potrafię być zazdrosna o obcego faceta i to uczucie omal nie zepsuło przyjaźni. Okazuje się, że nie dorosłam wcale i wciąż muszę udowadniać (komu? po co?) że potrafię i że nie jestem gorsza. Pcham się więc w niebezpieczne miejsca i robię głupie rzeczy, jak 13-letni chłopczyk, a nie dojrzała kobieta. Okazuje się, że wcale nie jestem tak twarda, jak o sobie myślałam, ani tak odporna na różne przeciwności losu, i że złamać mnie może wielbłądzi bobek pod karimatą albo parę dni bez ciepłej wody. Okazuje się, że nie jednak umiem rozpalić ogniska jedną zapałką i.... że wciąż boję się zapalać zapałkami gaz...

Okazuje się, że inni są lepsi. Że dwie sześćdziesięcioletnie turystki amerykańskie wychodzą za potrzebą z ciepłego geru na śnieżycę i nie piszczą, ba, są wsparciem moralnym i czynnikiem integrującym dla dwukrotnie młodszych członków ich przypadkowo zebranej grupy. Że starszy Australijczyk wdrapał się na 300-metrową wydmę i ma jeszcze siły dopingować zdychającą kilkadziesiąt metrów niżej mnie. Że kilkuletnia dziewczynka nie boi się koni ani wielbłądów, a ja tak. I w ogóle.

wtorek, 25 września 2012

Spotkań z polskim ciąg dalszy

Zanim wsiedliśmy do autobusu do Ułan Bator, zwiedziliśmy najważniejszą (poza Bajkałem) atrakcję turystyczną regionu, czyli datsan Iwołgiński (klasztor buddyjski), mieszczący się kilkanaście kilometrów od Ułan Ude. Wyglądał jak uboga rosyjska wioska, może troszeczkę bardziej zadbana, niż zwykle, i wyposażona w okazałe świątynie. Niektóre wyglądały dość zabawnie, z wyraźnym rysunkiem nieotynkowanych cegieł i bogato zdobionymi okiennicami i dachami.
Siedzieliśmy później pod datsanem, czekając na powrotną marszrutkę, i wymienialiśmy się swobodnie wrażeniami, pewni, że nikt nas nie rozumie. Po chwili podszedł do nas nowicjusz w wojskowej bluzie, pytając po polsku, skąd jesteśmy. Spędził w Polsce jakiś czas, a potem przyjechał do Iwołgi pobierać nauki w datsanie... trochę głupio mi się zrobiło, bo używaliśmy pod jego uświęconym uchem dość, khm, mięsistej polszczyzny....

poniedziałek, 24 września 2012

Zaczęło się w Ułan Ude

Wyprawa do Mongolii przez Rosję była tańsza, niż bezpośrednio. W każdym razie lot do Ułan Ude był dwukrotnie tańszy, niż do Ułan Bator, tyle tylko, że traciliśmy dwa dni, spędzone w autobusie do mongolskiej stolicy. Zyskaliśmy za to największą na świecie głowę Lenina i klasztor buddyjski.
Miasto specjalnie na naszą cześć świętowało, urządziwszy wielką paradę, kilkanaście koncertów i wspaniały pokaz fajerwerków, trwający prawie godzinę. Znakomicie było wszystko widać i słychać z okien naszego schroniska, które mieściło się przy głównym placu Ułan Ude. Byliśmy bardzo szczęśliwi, zwłaszcza po dwóch nocach spędzonych w samolotach i z jet lagiem...

Stolica Buriatii jest tylko troszeczkę inna, niż inne miasta w Rosji. Ma słodką ulicę Lenina, żywcem wyjętą z lat dwudziestych. Na ulicach mnóstwo ludzi o szerokich twarzach i skośnych oczach. "Języki należą do jednej rodziny, więc dobrze się rozumiemy z Mongołami" - tłumaczyła mi pani dyrygent z miejscowego zespołu muzycznego. "Zwłaszcza po wódeczce..." - kontynuowała, przekonując mnie jednocześnie, że dzięki spożywaniu końskich podrobów uniknę Alzheimera. "Z Polski jesteście? - Góooooooooory moje, góooooory! Zawse was łoglondom..." - zaśpiewała na cały autobus czyściutką gwarą podhalańską. - Wygraliśmy tym konkurs w Zakopanem - pochwaliła się.
A mnie opadła szczęka.

piątek, 21 września 2012

Kniaź Igor

Dokonywanie selekcji z dwóch tysięcy zdjęć i werbalizacja wrażeń przerasta na razie moje możliwości. Zwłaszcza, że, jak zawsze po urlopie, roboty huk i w pracy, i w domu.
Poszłam sobie za to do Nowej Opery na Kniazia Igora i jestem zachwycona.
Chwilami odnosiłam wrażenie, że ten teatr jest zbyt mały dla takiego rozmachu. Na scenie tłoczyło się czasem i sto pięćdziesiąt osób, fenomenalne stroje pozwalały zminimalizować dekoracje, działo się! - oj działo!.
Reżyser opowiada XII-wieczną historię odnosząc się do współczesności i zadając pytania o przyszłość Rosji... ale jeśli ktoś nie czai takich aluzji, to nie przeszkodzi to absolutnie w odbiorze tego oszałamiającego widowiska.

http://www.novayaopera.ru/

wtorek, 18 września 2012

Powrót do świata żyw... internetu.

Tydzień bez prądu, wody, zasięgu GSM, o internecie nie wspominając, bardzo dobrze robi człowiekowi na psychikę. Albo wręcz odwrotnie. Jak się ogarnę, to napiszę.

czwartek, 6 września 2012

9 kg

Wieeeeelka góra rzeczy zmieściła się do małego plecaka.
Śpiwór, menażki, latarki, 15 racji żywnościowych w liofilizowanej postaci, karimatka i ciuchy, apteczka i kosmetyczka - wszystko razem waży dziewięć kilogramów. To tylko o kilogram więcej, niż plecak spakowany wg packlisty idealnej z Końca Świata

Do tego jeszcze jest namiot, ale mam nadzieję go wcisnąć męskiej sile, przybywającej z Warszawy.
NB moi towarzysze podróży mają mocne nerwy. Wizę rosyjską odbierali dziś, 2 minuty przed zamknięciem konsulatu, a samolot im wylatuje jutro raniutko...

P.S. Nie wytrzymałam presji i zarezerwowałam schronisko w Ułan Bator. Nie chcę sprawdzać, czy w centrum stolicy dużego kraju można rozbijać obozowisko.

środa, 5 września 2012

Zorientowanie na proces

Podobno najszczęśliwsi są ci, którzy radość czerpią z drogi, a nie celu. 
Ja, niestety, do nich nie należę. Kopa daje mi zdobycie szczytu, wspinaczka zakończona niepowodzeniem przekreśla cały wysiłek. To tylko porównanie takie, bo z gór to ja znam Świętokrzyskie...
Żeby osiągnąć cel, należy sobie starannie zaplanować drogę. Bardzo starannie. A celów najlepiej mieć kilka, żeby się nie rozczarować zanadto, jeśli element planu nie wypali. Planów też należy mieć kilka, bo jeśli zawiedzie A, to w zanadrzu czeka B i C. To daje mi poczucie bezpieczeństwa. 

Dziwnie się więc czuję, jadąc na wyprawę, która jest zaplanowana tylko do granicy rosyjsko-mongolskiej. Reszta to wielka niewiadoma, bo odmówiłam zajmowania się organizacją w tym roku. Będę się uczyć buddyjskiej cierpliwości, rozbijając namiot na poboczu i czekając przy wyjeżdżonej w stepie koleinie na okazję, jadącą w tym samym kierunku, co ja, albo aż wytrzeźwieje zamówiony dwie godziny wcześniej przewodnik.

To będzie dla mnie zdecydowanie nowe doświadczenie, i mam nadzieję, że je docenię.

poniedziałek, 3 września 2012

Nowe

Nowy plecak, nowy piórnik, nowe okładki, nowe podręczniki.
Stary budzik, od trzech miesięcy porastający kurzem, dzwonił dziś uparcie i bezlitośnie, zdecydowanie dla mnie za wcześnie. 
W gruncie rzeczy to dobrze, że za cztery dni odlatuję w miejsca stosunkowo niedostępne, nie zdążę się zmęczyć, a później wejdę w rutynę jak w masło - bo na razie nikt nie jest pewien planu lekcji i zajęć dodatkowych...

niedziela, 2 września 2012

Legendy rocka

Dużo sobie obiecywałam po tym koncercie. A było, hmmm...
Najpierw się trochę zgubiłam, trochę zagapiłam, i w efekcie przerażona biegłam do bramy Zielonego Teatru (podobno jeden z większych amfiteatrów Europy Wschodniej) mocno spóźniona. Pod bramą była jednak zakręcona kolejka, która posuwała się dość szybko, ale jej długość ogółem wcale się nie zmieniała.
Po kontroli bezpieczeństwa była strefa tojtojek, strefa szaszłyków i piwa (później piwo zamknięto, bo przecież w święto Moskwy obowiązywała prohibicja), z tackami można było sobie wejść na widownię, po scenie biegał jakiś dziadek i opowiadał głodne kawałki. Okazało się, że robił za frontmana. 
Inni dziadkowie (w końcu to legendy, znaczy się u szczytu świetności byli w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku) wychodzili po kolei i grali 3-4 piosenki, po czym zmywali się ze sceny wraz ze swoim sprzętem, frontman miał nas zabawiać, póki zamieniano perkusje, piece i klawisze, ale nie bardzo mu się to udawało i w końcu publiczność go wygwizdała. Robiło się coraz zimniej, ludzie zaczynali się lekko nudzić - a byli w każdym wieku, od niemowląt do emerytów. 
Nie doczekałam Maszyny Wriemieni, na której mi bardzo zależało. Przysypiałam skulona na swojej ławce,  myśląc, że równie dobrze mogę sobie Maszynę puścić na cały regulator we własnej łazience i wylegiwać się w gorącej wannie. Z zaskoczeniem odkryłam przy wejściu, że dochodzą wciąż nowi ludzie.

Starość nie radość.

sobota, 1 września 2012

Przystojniaczek

Pokłóciłam się ostatnio z mężem, bo jest (tu wstaw ulubioną inwektywę) i zupełnie mnie nie rozumie :) i postanowiłam zainwestować w Prawdziwego Faceta. Takiego, co to jest przystojny, szarmancki, ma uwodzicielski głos (mój mąż też jest przystojny, szarmancki i ma uwodzicielski głos) - i mówi wyłącznie to, co ja chcę usłyszeć (mojemu mężowi zdarza się mówić też inne rzeczy).
- Kochanie, może zaproponujemy twojej mamie, żeby została u nas jeszcze tydzień...
- Nie masz ochoty przejechać się ze mną do centrum handlowego? Mieliśmy ci kupić nowe buty.
- A co powiesz na dłuuuuuuugi pocałunek?
- Wyglądasz na zmęczoną, pozwól, że pomasuję ci stopy...
- Kochanie, połóż się i odpocznij, a ja przygotuję kolację.
- Jak ci do twarzy w nowej fryzurze!



Za niecałe tysiąc rubli mogę tego słuchać na okrągło :P